ලෝකය බේරාගැනීමට දායක වූ විද්‍යාඥවරියක පිළිබඳ රචනයක්- ලියනගේ අමරකීර්ති

 

 

-

පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයෙහි වාර්ෂික පර්යේෂණ සැසිය දෙදිනක සම්මන්ත්‍රණයකින් පසුව ඊයේ අවසන් විය. විශ්වවිද්‍යාලයේ සියලුම පීඨවලින්ද, අනෙකුත් විශ්වවිද්‍යාලවලින්ද, වෙනත් රටවල විශ්වවිද්‍යාලවලින්ද පර්යේෂණ පත්‍රිකා 600 ගණනක් ඉදිරිපත් වූ එම ජාත්‍යන්තර සම්මන්ත්‍රණය මෙවර සංවිධානය කෙරුණේ විශ්වවිද්‍යාලයෙහි ශාස්ත්‍ර පීඨය විසිනි. මේ කොරෝනා අර්බුද සමයෙහි පැවති සියලු අභියෝග ජයගෙන සම්මන්ත්‍රණය ඉතා හොඳින් පවත්වන්නට සංවිධායක කමිටුව සමත් විය. 

මෙම සම්මන්ත්‍රණයෙහි ආරාධිත දේශනයකට සම්බන්ධ වූ මහාචාර්ය මලික් පීරිස් කොවිඩ් 19 වයිරස ඇති කළ ලෝක යථාර්ථයෙහි අද දවසේ තත්ත්වය ගැන කතා කළේය. එන්නත්කරණය මගින් එම රෝගය පාලනය කිරීම, මතු විය හැකි තවත් කොවිඩ් 19 ප්‍රභේද ආදිය ගැන ඔහුගේ පැහැදිලි කිරීම්වලින් ශාස්ත්‍ර පීඨයෙහි සාහිත්‍ය කලා ආදිය උගන්වන මටත් යම් යම් දේ ඉගෙනගත හැකි විය. ඔහු වයිරස් රෝග පිළිබඳ ලෝක ප්‍රකට විද්‍යාඥයෙකු බව අපි දනිමු. ඔහු හඳුන්වා දුන් මහාචාර්යවරයා කී හැටියට මහාචාර්ය පීරිස් ලංකාවෙන් මතු වී ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීමකට ලක් වූ ප්‍රධානතම විද්‍යාඥයා වේ.

ඔහුගේ දේශනය අසන්නට වැඩි පිරිසක් සහභාගි වී සිටියේ නැත. ශාස්ත්‍ර පීඨයෙන් ඊට සහභාගි වූ පිරිස ඉතා අඩුය. කොරෝනා නැති කාලයේ වුණත් ඒ තත්ත්වයෙහි වැඩි වෙනසක් නැත. ලෝක ප්‍රකට අය පේරාදෙණියටම පැමිණ කරන දේශනයක් පවා අසන්නට පවා උනන්දුවක් නැති අය වෙති. මහාචාර්ය පීරිස් දේශනය පැවැත්වූයේ සූම් මගිනි. එනම් හොංකොං සිට ඔහු අපේ ගෙදරටම ආවේය. ඒත් දේශනය ඇසුවේ පනස් දෙනෙකුට අඩු පිරිසකි. 

ආචාර්ය කැටලින් කරීකෝ ගැන මා මුල් වරට ඇසුවේ මහාචාර්ය මලික් පීරීස්ගේ දේශනයෙනි. ඒ දේශනයෙහි තවත් වැදගත් කරුණු ගණනාවක් තිබුණ නමුත් මගේ විශේෂ අවධානය යොමු වූයේ ආචාර්ය කරීකෝ ගැන ඔහු කී දෙයයි. අතිබහුතරයක් දෙනා ශිෂ්‍යාවන් වන අපේ විශ්වවිද්‍යාලයවල පමණක් නොව, අධ්‍යාපන පද්ධතියෙහි වැඩි පිරිසක් ශිෂ්‍යාවන් අප සමාජයෙහි ආචාර්ය කරීකෝ වැනි විද්‍යාඥවරියන්ගේ ජීවන තතු නැවත නැවත කිව යුතුය. මේ වසංගත සමයෙහි අපගේ දිවි බේරා ගැනීමට එවැනි විද්‍යාඥවරියන්ගේ කැපවීම සහ ප්‍රඥාව හේතුවක් විය. අපේ ස්ත්‍රීන්ද පුරුෂයන්ද දේශපාලකයන්ද ඇතැම් මහාචාර්ය නාමධාරීන්ද ධම්මික පැණි පසු පස දුවන අතර අප විද්‍යාඥවරියෝද වෛද්‍යවරියෝද වසංගතය ගැන දැනුම ගොඩනැගීමට දායක වූහ. ආචාර්ය කරීකෝ අප දැකිය යුත්තේ අපේ ඒ විද්‍යාඥවරියන්ගේ බුද්ධිමය ඥාති සහෝදරියක ලෙසය.

  කැටලින් කරීකෝ කොවිඩ් 19 වෛරසයට එරෙහි එන්නතක් සොයා ගැනීමට කළ දායකත්වය අගය කරමින් මහාචාර්ය මලික් පීරිස් කීවේ ඇය නුදුරු අනාගතයේදීම නොබෙල් ත්‍යාගය දිනා නොගතහොත් පුදුමයක් බවයි.

 ඔහුගේ දේශනයෙන් උත්තේජනය ලැබ මම ආචාර්ය කරීකෝ ගැන කරුණු සෙව්වෙමි. මෙහි එන්නේ ඉන් ටිකකි.

                                 අපි ගත් එන්නත්

              අද මොඩර්නා, බයෝඑන්ටෙක්, සහ ෆයිසර් යන එන්නත්වලට පදනම සපයන සොයා ගැනීම් කළේ කැටලින් කරීකෝය. වොෂින්ටන් පෝස්ට්, නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් වැනි ලෝ ප්‍රකට පුවත්පත් ඇගේ ජීවිත කතාව සහ පර්යේෂණ ගැන පසුගිය මාස කිහිපයෙහි දිගින් දිගටම ලියා ඇති බව මා දැන ගත්තේ මහාචාර්ය පීරිස්ගේ දේශනයෙන් දුටු කරීකෝ යන නම ලුහුබැඳ අන්තර්ජාලය ඔස්සේ ගිය නිසාය. අද අපගේ ජීවිත ආරක්ෂා කරගැනීමට උපකාර කරන එන්නත් වර්ග කිහිපයකි. ඒ ඒ එන්නත් අතර ක්‍රමවේදමය වෙනස්කම්ද තිබේ. ඒවා අපට දැන් අවශ්‍ය නැත. ඒ අතර මා ඉහත කී එන්නත් නිෂ්පාදනය වීම මේ වසංගතයට මුහුණ දීමට මනුෂ්‍ය වර්ගයා දැරූ උත්සාහයෙහි එක් ඵලයකි. එන්නතක් වැනි දෙයක් නිෂ්පාදනයට බොහෝ දෙනෙකුගේ බුද්ධිමය සම්මාදම අවශ්‍ය වන නමුත් මොඩර්නා, බයෝඑන්ටෙක්, සහ ෆයිසර් යන එන්නත්වලට පදනම් මූලික න්‍යාය පහළ කිරීමට ආචාර්ය කරීකෝ කර ඇති දායකත්වය ඉතා තීරණාත්මකය.

    අවුරුදු විසි ගණනකට පෙර ඇය මේ සොයා ගැනීම කළේ කොවිඩ් 19 එතැයි කලින්ම දැනගෙන නොවේ. 

අද ඇමරිකාවේ වීරවරියක බවට පත් වී සිටින 66 හැවිරිදි ආචාර්ය කරීකෝ ඉහත කී එන්නත් නිෂ්පාදනයට තුඩු දෙන විද්‍යාත්මක චින්තනය නිපදවන විට පර්යේෂණවලට මුදල් හදල් නැති, පහසුකම් නැති හංගේරියානු විද්‍යාඥවරියකි. ඇය ඇමරිකානු විශ්වවිද්‍යාලවල සේවය කරමින් පර්යේෂණ කළද ඇගේ අදහස්වලට ලැබිය යුතු පිළිගැනීම එකල ලැබුණේ නැත. 

ඇය හැදුණේ වැඩුණේ හංගේරියාවේ දුප්පත් පවුලකය. පියා මස් මරන්නෙක් විය. මව ගිණුම් ලිපිකාරිණියකි. කාමර දෙකක් පමණක් ඇති නිවසක කරීකෝ හැදී වැඩුණාය. ඒ නිවසෙහි නල ජලය, රූපවාහිනී යන්ත්‍රයක් හෝ ශීතකරණයක් තිබුණේ නැත. එහෙත් විද්‍යාඥවරියක වීමේ ලක්ෂණ ඇය මුල සිටම පෙන්වූවාය. අටේ පන්තියේදී ඇය ජීව විද්‍යා විෂයෙන් මුළු රටෙහිම තුන් වැන්නිය වන විභායක් සමත් වූවාය. පසු කලෙක ඇය විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළු වන විට හංගේරියාව තිබුණේ සෝවියට් අණසක යටතේය. ඒ සීතල යුද්ධ සමයයි. සෝවියට් දේශය ප්‍රමුඛ සමාජවාදී පද්ධතිය ඇමරිකාව ඇතුළු තාක්ෂණික වශයෙන් දියුණු බටහිරින් වෙන් වී පැවති සමයකි ඒ. ඒ නිසාම ඇය උගත් විශ්වවිද්‍යාලයෙහි පර්යේෂණවලට අවශ්‍ය සම්පත් තිබුණේ නැත. එහෙත් ඇය ඒ කිසිවකින් අධෛර්ය වූයේ නැත. හංගේරියානු විද්‍යාඥයින් පර්යේෂණ කටයුතු කරමින් සිටියේ කොහොමත් එවැනි පසුබිමකය.

   අධ්‍යාපනය ලබන අතරේම ඇය සාමාන්‍ය කෙල්ලක ලෙස ජීවිතයද ජීවත් වූවාය. ජීව විද්‍යාව විෂය සමරන වාර්ෂික ඩිස්කො නැටුම් රාත්‍රියකදී ඇයට සිය අනාගත සැමියා මුණ ගැසිණි. ඒ වන විට ඇයට වයස 22කි. ඔහුට 17කි. ඒ දෙදෙනා තෙවරසකට පසු විවාහ වූහ. ඇය සිය ආචාර්ය උපාධි නිබන්ධනය ලිවුයේ පළමු දරුවා කුසෙහි දරාගෙනය.

   ඇගේ ආචාර්ය උපාධි පර්යේෂණය ආර්එන්ඒ ගැනය. ආර්එන්ඒ යනු ඩීඑන්ඒවලට සමාන මොලකියුලරයකි. ආර්එන්ඒ යනු ඩීඑන්ඒ සෛලයක ස්වභාවය පිළිබඳ තොරතුරු අනාවරණය කරන තවත් සෛලයකින් අපි සරලව කියමු. සෛලවල පණිවිඩ ගෙනයන්නා ආර්එන්ඒ යැයිද කියන්නට පුළුවන. මේවාගේ සංකීර්ණ සැකැස්ම සරල සිංහලයෙන් විස්තර කිරීම යනු මා වැන්නෙකුට පහසු නැත. පේරාදෙණියෙහි දීප්තිමත් තරුණ විද්‍යාඥයෙකු වන මහාචාර්ය ගිහාන් ජයසූරිය මට මේ දෙක අතර වෙනස විස්තර කළ නමුත් එය නැවත සිංහලෙන් කීම අමාරුය! අනික මගේ මේ රචනයට එය එච්චරටම අදාළ නැත. එසේම මේ රචනයේ ඉදිරියට එය තව දුරටත් පැහැදිලි වනු ඇත. 

                ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය

  1985 වර්ෂයේදී ආචාර්ය කරීකෝ වැඩ කළ හංගේරියානු විද්‍යාගාරයට මූල්‍යාධාර අහිමි විය. ඇය පශ්චාත් ආචාර්ය උපාධි පර්යේෂිකාවක ලෙස ඇමරිකාවට ආවාය. ඒ ෆිලඩෙල්පියාහි ටෙම්පල් විශ්වවිද්‍යාලයටය. එහි අවුරුදු තුනක් වැඩ කළ ඇයගේ ඉංග්‍රීසි දැනුමද ටික ටික දියුණු විය. 1989 දී ඇය පෙන්සිල්වේනියා විශ්වවිද්‍යාලයෙහි වෛද්‍ය විද්‍යාලයෙහි තනතුරකට පත් වූවාය. එහෙත් එය ස්ථිර මහාචාර්යධුරයක් නොවිණි. 

එහිදී ඇය කළ ඇමරිකානු වෛද්‍යවරයෙකු සමග කළ පර්යේෂණවලින් මෙවැන්නක් හෙළි විය: ආර්එන්ඒ නම් පණිවිඩකාරයාට මනුෂ්‍යයන්ගේ ශෛලවලින් අවශ්‍ය වෙලාවට ප්‍රෝටීන් නිකුත් කරවා ගැනීමේ හැකියාව ඇත. ඉන් පසුද දුෂ්කර කොන්දේසි යටතේ ආචාර්ය කැටලින් කරීකෝ තවත් ඇමරිකානු විද්‍යාඥයන් සමග කළ පර්යේෂණවල එක් ප්‍රධාන අරමුණක් විය. ඒ වූකලී ආර්එන්ඒ ඔස්සේ මනුෂ්‍ය ශෛල වෙත පණිවිඩ යවන්නේ කෙසේද යන්නයි.

    1990 ගණන්වලදී ආචාර්ය කරීකෝට හමු වූ තවත් විද්‍යාඥයෙකු වූ ඩෲ වයිස්මන් ඇගේ විද්‍යාඥ ජීවිතයේ සන්ධිස්ථානයක් සලකුණු කළේය. මනුෂ්‍ය ප්‍රතිශක්තිකරණය පිළිබඳ පර්යේෂණ කළ ඔහුට එච්අයිවී වයිරසය පරදවන එන්නතක් සොයා ගැනීමට පර්යේෂණ කරමින් සිටියේය. ආර්එන්ඒ නම් පණිවිඩකාරයා ගැන කරීකෝට වයිස්මන්ට කීවේය. වයිස්මන් ඇගේ උපදෙස් පිට පර්යේෂණයක් කළේය. එහෙත් ඔහු යැවූ ආර්එන්ඒ පණිවිඩකාරයා ඇති කළේ අපේක්ෂා නොකළ ප්‍රතිචාරයකි. 

මේ ප්‍රශ්නය විසඳීමට දෙදෙනා එකතුව කළ පර්යේෂණ අද අප කොවිඩ් 19 වසංගතයෙන් බේරීමට භාවිත කරන එක එන්නත් ප්‍රභේදයක පදනම විය. 2005 වර්ෂයේදී පණිවිඩකාර ආර්එන්ඒ මගින් මනුෂ්‍ය සෛල වෙත පණිවිඩ යැවීමෙන් ඒ සෛල වෙතින් අපට අවශ්‍ය ආකාරයේ ප්‍රතික්‍රියා ලබා ගැනීමේ විධික්‍රමය ගැන ඒ දෙදෙනා පළ කළ පත්‍රිකාවක් විද්‍යා ලෝකයේ අවධානයට ලක් වූයේ කොරෝනා වසංගතය ආ පසුය. ඇමරිකාවේ සහ ජර්මනියෙහි එන්නත් නිෂ්පාදන සමාගම් දෙකක් මේ න්‍යාය පිළිගත්තේය. 

2013 වසරේදී පෙන්සිල්වේනියා විශ්වවිද්‍යාලයෙන් විශ්‍රාමගත් ආචාර්ය කරීකෝ ජර්මනියට ගියාය. ඒ බයෝඑන්ටෙක් එන්නත් සමාගමේ රැකියාවක් පිළිගැනීමටය. ඇය දැන් වසරෙන් වැඩි කොටසක් ගෙවන්නේ ජර්මනියෙහි වුවත් ඇගේ ස්ථිර පදිංචිය ඇමරිකාවය. 

ඇමරිකානු විශ්වවිද්‍යාලවල උගත් කරීකෝගේ දියණියද අද විද්‍යා ක්ෂේත්‍රයට සම්බන්ධය. 

1985 වසරේදී හංගේරියාවේ සිට ඇමරිකාවට එන විට කරීකෝ සහ ඇගේ පවුල මිලට ගත්තේ ඇමරිකාවට එන ගුවන් ටිකට් පත් පමණය. හංගේරියාවේ ඔවුන් භාවිත කළ කාරය විකුණා ලබාගත් මුදල් ඇමරිකාවට රැගෙන ආවේ එකල කුඩා දැරියක වූ සුසාන්ගේ ටෙඩී බෙයා අස්සේ සඟවාගෙනය.

                             සැමියා, දියණිය සමග ආචාර්ය කරීකෝ

එහෙත් 2021 වසරේදී ඇය ලෝකය බේරාගත් විද්‍යාඥවරිය ලෙස ඇමරිකාවේ විදග්ධ සඟරාවලටද ඉතා ජනප්‍රිය ටැබ්ලොයිඩ් පන්නයේ පුවත්පත්වලද වීරවරිය වූවාය.

  මගේ පවුලේ සියලු දෙනාම පාහේ එන්නත් ලබා ආරක්ෂිතව සිටින අද දවසේ මා මේ කෙටි රචනය ලියන්නේ මනුෂ්‍ය ඥානය පිළිබඳ පොදුවේ ආචාර්ය කරීකෝ වැනි වැනි විද්‍යාඥයන් විද්‍යාඥවරියන් ගැනත් අපමණ ගෞරවයෙනි.